Rdzeń kręgowy jako miejsce powstawania odruchów

Wiemy już, że odruchem nazywa się podstawową odpowiedź układu nerwowego na bodziec. Jak można się łatwo domyślać, w reakcji takiej nie bierze udziału tylko jedna komórka, lecz pewne ich zespoły. Współdziałanie komórek wytwarza się w ten sposób, że zakończenia włókna nerwowego jednej komórki stykają się z wypustkami plazmatycznymi innej (lub kilku innych), przez co powstaje rodzaj łańcucha. Jednym krańcem takiego łańcucha są zakończenia wypustki komórki nerwowej czuciowej, przyjmującej podnietę, drugim zakończenia włókna nerwowego komórki ruchowej, przekazującej „rozkaz”. Drogę, jaką przebywają podnieta i „rozkaz” w odruchu, nazywamy łukiem odruchowym. Najkrótszy i najprostszy łuk odruchowy musi się składać przynajmniej z dwóch neuronów: czuciowego odbierającego bodziec, i ruchowego • przekazującego ,.rozkaz”. Dzięki stałej działalności odruchowej rdzenia, pnia mózgu i móżdżku (p. niżej) utrzymuje się napięcie mięśni szkieletowych niezbędne do zachowania różnych pozycji ciała, chodzenia i do innych ruchów. Znaczenie odruchów dla organizmu jest bardzo duże. Krótka droga łuku odruchowego pozwala na reakcje bardzo szybkie, niemal natychmiastowe, a właśnie od szybkości wykonania różnych ruchów zależy najczęściej ochrona ciała przed uszkodzeniem. Odruchy wytwarzane przez rdzeń kręgowy (a także przez rdzeń przedłużony i ośrodki podkorowe) należą do tzw. odruchów bezwarunkowych. Są one wrodzone i zachowują się niezmiennie w ciągu całego życia.