Rdzeń przedłużony

Rdzeń przedłużony jest odcinkiem mózgowia położonym najniżej i jak wskazuje nazwa jest przedłużeniem rdzenia kręgowego. Jest on centralą układu wegetatywnego, kierującego pracą narządów wewnętrznych, oraz ośrodkiem wielu czynności odruchowych, takich jak połykanie, kichanie, kaszel, wydzielanie łez itd. W obrębie rdzenia przedłużonego znajdują się najważniejsze ośrodki życiowe, a mianowicie ośrodki kierujące akcją serca, oddychaniem, przemianą materii oraz zwężaniem i rozszerzaniem naczyń krwionośnych. Nawet najdrobniejsze uszkodzenia rdzenia przedłużonego w okolicy tych ośrodków powodują natychmiastową śmierć. Przyczyną uszkodzenia może być np. wylew krwi przy pęknięciu kruchego, osłabionego naczynia krwionośnego, w następstwie zwiększonego ciśnienia krwi. Najczęstszym powodem uszkodzenia i osłabienia naczyń krwionośnych jest nie leczona kiła (syfilis), a w starości stwardnienie tętnic, potocznie nazywane „sklerozą”. Ludzie starzy powinni unikać poważniejszych wysiłków, gdyż łączą się one ze zwiększeniem ciśnienia krwi, które może spowodować pęknięcie słabych naczyń krwionośnych. Skupienie się w rdzeniu przedłużonym licznych i bardzo ważnych ośrodków życiowych było powodem, że w r. 1851 Flourens nazywał go „węzłem życia”. Móżdżek jest umieszczony pod płatami potylicznymi mózgu w dole tylnym czaszki. Składa się on z dwóch parzystych części bocznych zwanych półkulami i z części środkowej, zwanej robakiem móżdżku. Zewnętrzna, korowa część móżdżku zbudowana jest z istoty szarej (komórki), wewnętrzna zaś z istoty białej (włókna nerwowe). Przekrój podłużny przechodzący przez robaka móżdżku daje charakterystyczny obraz nazwany „drzewem życia”: Nazwa ta ma wywodzić się stąd, że obraz robaka przypomina gałązkę cyprysu, drzewa wiecznie zielonego, nazywanego przez botaników starożytności „drzewem życia”.