Enzymy lityczne

Lizosomy są to małe pęcherzykowate twory, w granicach wielkości średnich mitochondriów, otoczone błonką. Zawierają one tzw. enzymy lityczne, czyli rozpuszczające (stąd nazwa tych tworów). Rozkładają one białka, tłuszcze, kwasy nukleinowe i inne związki chemiczne na składniki proste, a więc spełniają w komórce taką rolę, jaką w zróżnicowanym organizmie spełnia układ trawienia. Rozerwanie błonki lizosomu powoduje rozpuszczenie cytoplazmy. Rybosomy są to bardzo drobne ziarniste twory (średnicy ok. 150 A), rozmieszczone na tzw. siateczkach endoplazmatycznych oraz luźno w cytoplazmie. Jak już powiedziano uprzednio, rybosomy zbudowane są głównie z RNA i są miejscem syntezy białek. Centrosomy, czyli cenrole, są to zwykle parzyste twory, leżące na obszarze tzw. centrum komórkowego, zazwyczaj w pobliżu jądra. Mają one zdolność samo pomnażania, tzn. dzielą się w pewnej fazie podziału komórki i biorą w tym procesie żywy udział, współdziałając w rozdziale chromosomów do komórek potomnych.
Aparat Golgiego, albo układ Golgiego, jest strukturą dostrzeganą w pobliżu omówionego wyżej centrum komórkowego. Dzięki mikroskopowi elektronowemu można było stwierdzić, że jest to obszar zbudowany z licznych błon i pęcherzyków; jego czynność nie jest dotychczas ostatecznie wyjaśniona; ustalono jednak, że układ Golgiego współdziała w syntezie białek i w przemianach węglowodanów. Jak widać z wyżej podanego krótkiego przeglądu tych drobnych struktur, które nazwano narządami komórkowymi, ich skomplikowane i różnorodne czynności są dopiero częściowo poznane, podobnie jak i czynność komórki jako całości. Płynną część cyioplazmy stanowi woda jako główny wagowo składnik. W wodzie są rozpuszczone (bądź zawieszone) liczne sole, cukry, tłuszcze oraz połączenia białkowe. Niektóre z nich enzymy i hormony kierują podstawowymi procesami biochemicznymi.