Błona komórkowa

Za pomocą metod mikroskopii elektronowej oraz mikroanalizy chemicznej ustalono, że błona komórkowa jest tworem bardzo skomplikowanym. W organizmach zwierzęcych tworzą ją białka i ciała tłuszczowe, tzw. lipidy. Grubość błony komórkowej wynosi zaledwie ok. Przyjmuje się, że budowa błony jest warstwowa i mozaikowa, tzn., że różne jej obszary mają odmienną budowę chemiczną; umożliwia to błonie komórkowej, wspomnianą już uprzednio, tzw. wybiórczą przepuszczalność. Cecha ta pozwala na wnikanie do komórki, bądź wydalanie z niej, pewnych wybranych substancji, a zatrzymywanie innych. Komórka pobiera przez błonę materiały potrzebne jej do życia, a wydala zbędne i szkodliwe produkty przemiany materii (wydaliny) oraz własne wydzieliny, tj. potrzebne dla innych komórek organizmu produkty przemiany materii. Odróżnia się tzw. bierny i czynny transport przez błonę komórkową. Transport bierny opiera się głównie na zjawisku osmozy, tj. wyrównywaniu się ciśnień cząsteczkowych roztworów przedzielonych tzw. błoną półprzepuszczalną. Transport czynny jest przejawem życiowych czynności samej komórki i wymaga zużycia energii, którą komórka czerpie z procesów rozkładu związków chemicznych znajdujących się w jej cytoplazmie.